CMG is meer en meer in Open Source / Free Software geïnteresseerd. In de Computable van 8 januari 1999 heeft CMG zelfs een advertentie gezet om aandacht aan dit concept te schenken. Met toestemming van CMG nu ook op onze site.

Trends in Informatietechnologie:

Free software: voer voor techneuten of democratisch recht?

Bij de Advanced Technology Group (AT) van CMG - meer dan duizend koppen tellend in Nederland op een totaal van ruim vierduizend employes - zitten vogels van diverse pluimage met als gemeenschappelijke factor de fascinatie voor techniek.

AT is het ingenieursbureau van CMG. Het is de groep die mee-ontwikkelt met de vraag in de markt van technische automatisering. Een kwestie van bijblijven en naar de toekomst kijken dus. En daar is binnen CMG alle ruimte voor. Het is voor het eerst dat een zo omvangrijk gezelschap van AT'ers van CMG een dag in de RAI bijeenkomt om bij te praten over de laatste ontwikkelingen op het gebied van automatiseringstechnologie. Natuurlijk zijn er keynote speakers, waaronder de bepleiter van free software Richard Stallman.

Die zaterdag is de congreszaal afgeladen met CMG'ers in (mantel)pak in gedekte kleurstelling, als Richard Stallman, oprichter van de Free Software Foundation in T-shirt het podium beklimt. In 1971 trad hij toe tot het groepje hackers van Massachusetts Institute of Technology dat onderling software deelde. "Als we allemaal elkaars software konden gebruiken, dan zat niemand elkaar in de weg. Bij MIT waren we bijvoorbeeld afhankelijk van een programma waar we de source niet van hadden. Xerox maakte ons gevangenen van onze printer, door informatie geheim te houden, die wij nodig hadden om alles goed te laten lopen. Het onderzoeksinstituut Carnegie Mellon beschikte wel over de source code, maar wilde die niet delen omdat er een geheimhoudingsclausule getekend was. Fraai is dat, om zelf iets te kunnen krijgen, teken je een papier waarmee je de rest van de wereld in de steek laat."

Onethisch

Stallman meent dat geheimhoudingsovereenkomsten onethisch zijn. "Er vallen slachtoffers. De eerste keer dat iemand me vroeg er een te tekenen, zei ik dat ik dat alleen kon doen als ik zeker wist dat niemand er de dupe van zou worden, zelfs Carnegie Mellon niet. Ik heb die software dus geweigerd, om niemand schade te berokkenen."
Stallman had de keus, of uit de informatietechnologie stappen of een andere werkwijze vinden die bij zijn principes past. Hij koos voor doorgaan op de weg die ooit bij de ontwikkeling van Unix was ingeslagen: een vrij toegankelijk operating system. "Mijn doel was een gemeenschap creeren, waarin mensen samenwerken in plaats van elkaar bevechten. Unix was toen het enige portable OS, dat ontworpen was om op verschillende soorten computers te draaien met verschillende programma's. Ook kon ik een stukje Unix vervangen door een eigen ontwerp. Het is dan gebruikelijk om zo'n programma een naam te geven, die lijkt op het oorspronkelijke programma. Ik koos voor GNU, Gnu Not Unix. Omdat de eerste letter een stomme G is, klinkt het in onze taal als new, maar dat is het al lang niet meer, dus graag de G ook uitspreken."

Copyleft

Stallman nam ontslag, omdat Amerikaanse universiteiten de neiging hebben de software die hun werknemers schrijven direct tot hun eigendom te verklaren en van allerlei beperkingen te voorzien. Precies het omgekeerde van wat de idealist wilde bereiken. "Al gauw toonden mensen belangstelling voor de vrije software, waarbij vrij slaat op `vrij' om te gebruiken, niet op `gratis', je moet wel kosten betalen voor de fysieke kopie en de verzendkosten. En ook dat gaat getrapt. Vanaf de start heb je de vrijheidsgraad het programma te draaien, het eerste niveau betekent dat je vrij bent zelf te sleutelen aan het programma om het naar eigen wens in te richten. Het tweede niveau houdt in dat je anderen mag helpen. Hoe meer gebruikers je hebt, des te eerder krijg je melding van bugs of nuttige tips. Je doet dat op basis van vriendschap, zonder kosten. Als je dit soort dingen verbiedt, zoals bij reguliere software, dan ben je een piraat als je wel je software met anderen deelt.

Bij MIT ontwikkelden ze X-Windows, ook vrije software, dat werd een reuze succes. Ze hadden alleen niet gedacht dat andere bedrijven het zouden gebruiken om er winst mee te maken. Ik bedacht `copyleft' als spiegel van `copyright'. Dat is een legale manier om te bepalen dat mensen de software vrij kunnen gebruiken, alleen moeten die mensen de software ook weer vrij doorgeven, inclusief de eventuele aangepaste versie."

Vrijheid waarderen

Stallman blijft zijn idealen trouw. "We moeten vrijheid blijven waarderen, er over nadenken. Als je die waardering uitbreidt tot de vrijheid om je naasten te helpen, dan bouwen we aan een betere wereld."
Stallman staat beslist niet alleen. De Fin Linus Torvalds ontwierp op basis van het compileerprogramma van de Amerikaan het besturingssysteem Linux. Hij verzond de eerste versie naar een nieuwsgroep op Internet en kreeg suggesties voor verbetering retour. Inmiddels is het programma bruikbaar op tal van computers, zoals de Intel-x86 en Pentium, de SUN Sparc-werkstations, DEC minicomputers en de Motorola 68000 processor (Apple). Wie het hebben wil, raadplege Internet, het is er zo af te halen. Free Software is geen eendagsvlieg. Het lijkt vooralsnog vooral software van techneuten voor bedrijven. De eerste stappen in de richting van gebruiksvriendelijkheid zijn al gezet.

Advanced Technology

Wat Advanced Technology - zeg maar AT - binnen CMG inhoudt, kan Tom Zitman, directeur Advanced Technology Finance het beste uitleggen. "AT kent drie hoofdstromen: software engineering, infrastructuren en systems management consultancy. Software engineering bestrijkt een heel breed gebied, zoals telecommunicatie, de modificatie van operating systemen, de creatie van middle ware. Het gaat om technische toepassingen, zoals in het Nieuwe Waterweg Project. Of de ontwikkeling van software die nodig is om een chipcard te kunnen uitlezen, of een PIN-automaat te kunnen laten functioneren. Infrastructuren gaat vooral over datacommunicatie pur sang.
Systems management organiseert en structureert het beheer rondom technische infrastructuren. Je zet een organisatie op, en zorgt dat de infrastructuur binnen die organisatie op gang gehouden kan worden.

AT is ook de club van productontwikkelaars, die nieuwe technologieen op het gebied van de telecommunicatie toepast. We zijn geen R&D organisatie, we passen bewezen technologie toe, maar als het nodig is om een stap verder te gaan, omdat de bestaande toepassing ontoereikend is om aan de eisen te voldoen, dan ontwikkelen we die zelf. Onze consultants werken ook in de labs van de opdrachtgever en in de proeftuinen van de klant. Voor de sturing van de stormvloedkering in de Nieuwe Waterweg was een betrouwbaarheid vereist die met de bestaande technieken niet gerealiseerd kon worden. In dit geval hebben we samen met de Universiteit Twente onderzoek opgestart om technieken te ontwikkelen die de vereiste betrouwbaarheid wel garanderen."

Peter Maathuis: (directeur CMG Telecom Products) "Free software zal snel beter van kwaliteit zijn dan die van Microsoft; dat is voor consumenten nauwelijks reden het te gebruiken - je kunt het vergelijken met de videorecordersystemen V2000 - VHS, en de DCC - minidisc - maar wel voor bedrijven. Bovendien kan een gemiddeld bedrijf geen support krijgen van MS bij bijvoorbeeld bugfixing of bij ongebruikelijke taken. Het is voor softwareleveranciers heel gemakkelijk om in te staan voor de kwaliteit, zolang die niet eenduidig vastgesteld is."

Tom Uijldert: (consultant CMG) "Ik verwacht dat de free software eenzelfde soort ontwikkeling gaat doormaken als we gezien hebben met andere Internet/Unix-gerelateerde systemen, zoals Unix zelf, TCP/IP (nu een de facto standaard), en e-mail. In het begin dus kleinschalig en chaotisch, maar gaandeweg met steeds meer momentum (de huidige fase van free software) tot op het punt dat bedrijven en leveranciers er niet meer omheen kunnen.
Dit soort software is puur technologie-gedreven door `gefrustreerde' programmeurs en technici. Die zien de technologische mogelijkheden van het programmeren en voelen zich vooral beperkt door financiele eisen en tijdslimieten van de (commerciele) bedrijven. Het zijn programmeurs die zich uitleven op waar ze goed in zijn, vrij van enige grenzen. Vergeet niet dat de meeste van dit soort software gemaakt is in de vrije en/of kleine uurtjes van programmeurs."

Meer weten over CMG? Bel voor onze bedrijfsvideo: 020 - 503 3000 of e-mail: recruitment@cmg.nl Internet: www.cmg.nl